ΑΝΑΛΥΣΗ του μυθιστορήματος, με τον τίτλο: ΄΄Ο ΡΟΔΟΣΤΑΥΡΟΣ΄΄ της Ελένης Σεμερτζίδου
Πλοκή & αφηγηματική δομή
Η πλοκή έχει αλληγορικό χαρακτήρα. Δεν ακολουθεί γραμμική αφήγηση· αντίθετα συγκροτείται από εικόνες και διαλόγους που παραπέμπουν σε μυθικούς ή συμβολικούς χαρακτήρες, όπως ο Νάρκισσος, η Λίμνη και οι Νύμφες:
«Ήταν όμορφος ο Νάρκισσος;» ρώτησε η λίμνη…
Το κεντρικό μοτίβο αναφέρεται στον "Ροδόσταυρο": φώτιση, θυσία, πνευματική αποστολή, αλλά και εσωτερική σύγκρουση. Ο ήρωας εμφανίζεται αυτόκλητος Ροδόσταυρος — «φως της σοφίας και του νου», «θεράπων της λύπης» — όμως βαραίνεται από την αποστολή του: να "σώσει την ανθρωπότητα" elenisemer.blogspot.com
Η αφήγηση συνδυάζει ποίηση, θρησκευτική και μυστικιστική συμβολική γλώσσα. Η φράση «Σαν πελεκάνος που τολμά να θυσιαστεί για τα μικρά του» υπογραμμίζει το θέμα της θυσίας elenisemer.blogspot.com
Θεματικοί άξονες
α) Θυσία & σωτηρία
Ο πρωταγωνιστής αναλαμβάνει τον ρόλο του θυσιαζόμενου, του σώζοντος, αλλά πληρώνει με μοναξιά και πόνο. Η εικόνα του πελεκάνου που θυσιάζεται αναδύει ηθικό-θρησκευτικό συμβολισμό.
β) Μοναξιά & εσωτερική σύγκρουση
Η αποστολή τον οδηγεί σε εσωτερική αβεβαιότητα: είναι "συλλήπτωρ ιδεών" αλλά όχι "λαμπρός γεννήτωρ"; Ήταν βέβαιος για νίκες αλλά δεν έκλαψε ή πόνεσε. Η αμφιβολία τον στοιχειώνει.
γ) Μυστικισμός & μυστικιστική γλώσσα
Η χρήση συμβόλων (Κύκλος, Σταυρός, Ρόδι) παραπέμπει σε εσωτερικά, παγανιστικά ή μοναχικά στοιχεία, εμπνευσμένα από αλχημικά και θρησκευτικά μοτίβα.
Υφολογικές & γλωσσικές επιλογές
Λυρικός και συμβολικός λόγος: ορμητικός, πολυεπίπεδος, με θρησκευτικές αιχμές.
Συμπύκνωση και ποιητικές εικόνες: το κείμενο δεν αφηγείται ιστορία, αλλά αποτυπώνει συναισθήματα και καταστάσεις.
Εναλλαγή ρόλων: η παρουσία του αφηγητή/πρωταγωνιστή διαχέεται μέσα από εικόνες και ποιητικές μεταφορές.
Συμβολικοί άξονες
Ροδόσταυρος: αντιπροσωπεύει τη θυσία που ασκείται για την ανθρωπότητα, πολυσύνθετο σύμβολο που συνδέει θρησκευτικό και εσωτεριστικό στοιχείο.
Νάρκισσος & Λίμνη: δυνατότητα αντανάκλασης της ομορφιάς, αλλά και της αυτογνωσίας — μια κριτική της υπερηφάνειας, της αλαζονείας.
Πελεκάνος: οιαδήποτε μορφή φροντίδας και θυσίας — αλλά και η πληρωμή της με μοναξιά.
Σχέση με το έργο της δημιουργού
Η Σεμερτζίδου αξιοποιεί το μικρό μέγεθος για να εμβαθύνει σε υπαρξιακά θέματα, όπως έκανε και στα «Φάντασμα του Πετρίνου Φάρου» και το «Πογκρόμ». Εδώ πάλι κυριαρχεί η χρήση συμβόλων και εσωτερικής αναζήτησης, σε συνδυασμό με μυστικιστική ατμόσφαιρα
Συμπεράσματα
Ο Ροδόσταυρος της Ελένης Σεμερτζίδου αποτελεί μια λογοτεχνική δημιουργία υψηλής αισθητικής και φιλοσοφικής πυκνότητας. Μέσα από τη λιτότητα της φόρμας και τον λυρισμό του ύφους, εκφράζονται πανανθρώπινα ερωτήματα για το νόημα της ύπαρξης, της θυσίας και της πνευματικής αναζήτησης. Το έργο ενδείκνυται για θεωρητική, συμβολική και φιλοσοφική ανάλυση.
Βιβλιογραφία
• Σεμερτζίδου, Ε. (2010). Ο Ροδόσταυρος. [Ηλεκτρονική έκδοση] Διαθέσιμο σε: https://seeleni.blogspot.com
• Freud, S. (1919). Das Unheimliche. Μετ. Κ. Σταματίου. Εκδ. Νήσος, 1995.
• Jung, C. G. (1953). Symbols of Transformation. Princeton University Press.
• Barthes, R. (1980). Camera Lucida. Hill and Wang.
• Campbell, J. (1949). The Hero with a Thousand Faces. Princeton University Press.
Ερωτήματα και Προβληματισμοί
• Ποια είναι η φύση της αποστολής του Ροδόσταυρου;
• Μπορεί η θυσία να οδηγήσει στη σωτηρία ή λειτουργεί ως υπαρξιακή πτώση;
• Είναι η μοναξιά του ήρωα ένδειξη αποτυχίας ή αναγκαία συνέπεια της γνώσης;
• Πώς ο μυστικισμός μεταφράζεται σε σύγχρονη πνευματική ανάγκη;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου